family

アリ科

subfamily

カタアリ亜科

genus

コヌカアリ属


ITIS

 

Tapinoma melanocephalum

Hymenoptera On-Line

 

Tapinoma melanocephalum

FORMIS

 

Tapinoma melanocephalum


English
2003年英語版に
ジャンプします。

アワテコヌカアリ

Tapinoma melanocephalum


学 名

Tapinoma melanocephalum

原著論文

Fabricius, J.C. (1793) Entomologia Systematica emendata et aucta. Secundum classes, ordines, genera, species adjectis synonimis, locis, observationibus, descriptionibus 2: 519 pp. Hafniae.

シノニム

Formica melanocephalum Fabricius, 1793, Myrmica pellucida Smith, F. 1857, Formica familiaris Smith, F. 1860, Tapinoma melanocephalum (Fabricius): Mayr, 1862, Tapinoma melanocephalum var. australis Santschi 1928, Tapinoma melanocephalum var. australe Santschi 1928, コヌカアリ (東, 1938), アワテキイロコヌカアリ (楚南, 1939),

解 説

体長約1.5 mm。体色は褐色と淡黄色の2色性を示す。すなわち,触角べん節,前胸側面部,中胸側面部,前伸腹節,及び異変はあるが腹部は褐色で,その他の部分は淡黄色。触角柄節は長く,頭部後縁を越える。触角べん節第1節は,第2節と3節を合わせた長さよりも長い。複眼は大きく,長軸上では9〜10列の個眼が並ぶ。頭盾前縁中央は少しくぼむ。胸部に立毛はない。
分布は広く,世界中の熱帯・亜熱帯に見られるが,日本のものが本当に melanocephalumかどうかはやや疑問がある。
土中,石下,倒木下,樹皮下などあらゆる隙間に営巣し,動きはかなり迅速。熱帯域では家屋害虫となっている (Harada, 1990)。日本でも南西諸島ではふつうに見られる。また大阪天王寺や兵庫県宝塚の植物園でかつて採集されたことがある。 

分 布

九州(鹿児島県),屋久島,南西諸島,小笠原諸島,火山列島;台湾,ハワイ,汎熱帯

文 献

  • Entomologia Systematica emendata et aucta. Secundum classes, ordines, genera, species adjectis synonimis, locis, observationibus, descriptionibus 2: 519 pp. Hafniae.
  • Myrmecologische Studien. Verhandlungen der k. k. ZoologischBotanischen Gesellschaft in Wien 12: 649-776.
  • Catalogue of the hymenopterous insects collected at Sarawak, Borneo; Mount Ophir, Malacca; and at Singapore, by A.R. Wallace. Journal of the Proceedings of the Linnean Society of London, Zoology 2: 42-88.
  • Smith, F. 1860. Catalogue of hymenopterous insects collected by Mr. A. R. Wallace in the islands of Bachian, Kaisaa, Amboyna, Gilolo, and at Dory in New Guinea. J. Proc. Linn. Soc. Lond. Zool., 5(17b)(suppl. to vol. 4): 93-143.
  • Santschi, F. 1928. Hymenoptera, Formicidae. In Insects of Samoa and Other samoan Terrestrial Arthropoda 5. 41-58. London.
  • Harada, A. Y. (1990). Ant pests of the Tapinomini tribe. . In R. K. Vander Meer, K. Jaffe & A. Cedeno eds., Applied Myrmecology: A World Perspective. , 298-315. .
  • 東 正雄 (1938). 大阪府産蟻類.昆虫界 6: 238-243.
  • 楚南仁博 (1939). 人家内の蟻類に就いて.附台湾産蟻科目録.台湾総督府博物館創立30周年記念論文集,187-218.

担当者

小野山敬一・寺山 守・吉村正志